بخش عمده ساختمانها از پروفیلهای ساختمانی شکلگرفته است. قطعات فولادی که در ساختمان و سازهها به کار رفته میشوند، پروفیلهای ساختمانی نام دارند. این پروفیلها سبب استحکام، مقاومت و اتصالات مختلف در ساختمان و اجزای داخلی آنها میشوند. در هر ساختمان و محیط بستهای، انواع مختلفی از پروفیلهای ساختمانی استفاده شده است. در این مطلب قصد داریم اطلاعات مفیدی دربارۀ انواع گوناگون پروفیلهای ساختمانی از لحاظ شکل، روش تولید، جنس و کاربرد آنها در اختیارتان قرار دهیم. مانند: پروفیل z، قوطی، گالوانیزه، I، آبرو و… . اگر قصد تهیه پروفیل مناسب برای ساختمانسازی و موارد مربوط به آن را دارید؛ بررسی این مقاله را از دست ندهید.
فهرست مطالب
Toggleپرکاربردترین پروفیلهای ساختمانی با اشکال مختلف
پروفیل ساختمان از لحاظ شکل ظاهری دو مدل است؛ باز یا بسته. پروفیل باز، دارای سطح مقطع باز است. درحالیکه پروفیل بسته، سطح مقطعی بسته و متصل دارد. پروفیل باز از پروفیل بسته سبکتر است. پروفیلهای ساختمانی باز مانند: تسمه، میلگرد، تیرآهن، نبشی، ناودانی، پروفیل z و آبرو هستند؛ بنابراین پروفیلهای قوطی و HSS از نوع پروفیلهای ساختمانی بسته هستند.
پروفیل z
پروفیل زد، سطح مقطعی به شکل zدارد، این ویژگی علت نامگذاری این قطعه فولادی است. اگر در کنار اسم پروفیل z عددی باشد، آن عدد نشانگر ارتفاع این قطعه است. به سبب شکل فیزیکی پروفیل زد، این قطعه مناسب اتصالات مختلف و تحمل وزن بالا است. از این پروفیل ساختمانی میتوان در پوشش سالنهای ورزشی، سقف شیروانی و ایستگاههای سوخت استفاده کرد. عامل مؤثر در قیمتگذاری پروفیل Z، ضخامت آن است که اغلب بین 2.5 تا 3 میلیمتر میباشد.
پروفیل قوطی
پروفیل قوطی، پروفیلهایی با سطح مقطع مربع یا مستطیل هستند. آنها دارای مقاومت بالا و وزن قابل قبولاند. از پروفیل مربعی و مستطیلی برای کرکرههای برقی، درب و پنجره، ساختمان و سایر سازهها استفاده میشود.
پروفیل HSS
پروفیل HSS، به علت سبک و توخالی بودن طیف استفادۀ گستردهای دارد. روش ساخت آن، نورد سرد است که توضیحات آن در بخش بعدی آمده است. ایمنی این پروفیل ساختمانی، بالا است؛ اما برای افزایش مقاومت، میتوان داخل آن را با بتن پر کرد. درحالیکه مدل توخالی آن، سبب تهویه هوا و ایمنی در برابر زلزله و آتشسوزی میشود.
پروفیلهای ساختمانی معروف با شیوههای تولید متفاوت
نورد گرم، نورد سرد و مرکب از سه روش مرسوم ساخت انواع پروفیلهای ساختمانی هستند.
- نورد گرم: برای تولید پروفیل ساختمانی با شیوه نورد گرم، از شمشهای فولادی گرم و مواد مذاب استفاده میشود. آنها تحت دمای بالا حالت میگیرند و نسبت به نورد سرد مقاومت خارجی بالاتر و چشمگیرتری دارند. مانند: ناودانی، میلگرد و… .
- نورد سرد: در این روش، از دمای بالا و حرارت خبری نیست. ورقهای فولادی را پرس، برش یا خم میکنند. پروفیلهای ساختمانی نورد سرد برای کارهای ساختمانی سبک و بیرونی مانند چارچوب و سقف به کار برده میشوند. HSS نمونهای از این روش است.
- مرکب: ترکیب روش نورد گرم و سرد منجر به تولید پروفیل ساختمانی مرکب میشود. این پروفیلها در نبشی و ناودانی دوبل استفاده میشوند.
انواع پروفیل ساختمانی با جنسهای گوناگون
از پروفیلهای ساختمانی مطرح با جنسهای مختلف در ساختمان، میتوان به پروفیل استیل، کامپوزیتی، آلومینیومی، گالوانیزه، ورق و لوله فولادی اشاره کرد.
استیل
درصد کروم در پروفیل استیل بالا است، پس این ویژگی مانع آسیب در برابر رطوبت است. نبشی و تسمه، در دسته پروفیل استیل قرار دارند؛ بنابراین آنها نیز ضدزنگ هستند. از پروفیلهای استیلِ تزیینی میتوان به پروفیل دکوراتیو اشاره کرد که در دکوراسیون و تزیینات ساختمانی استفاده میشود.
کامپوزیتی
از مزایا و معایب پروفیل کامپوزیتی، میتوان موارد زیر را نام برد:
- مقاومت بالا در برابر ارتعاش و خوردگی
- وزن و قیمت پایین
- سریع بودن تولید پروفیل کامپوزیتی
- سطوح هندسی متفاوت مانند: Z, T, H, L, C, L
- عدم امکان سوراخکاری روی بدنه
- عدم وجود قالبهای متعدد برای تولید
آلومینیومی
پروفیل آلومینیومی به علت سبکی، نرمی، شکلپذیری و عایق بودن در برابر رطوبت، بسیار کاربردی است. همچنین از پروفیل آلومینیومی برای تولید سازههای معماری، درب، پنجره و سیستم تهویهمطبوع استفاده میشود. نقرهفام بودن این پروفیل نیز قابلتوجه است.
گالوانیزه
پروفیل گالوانیزه یا ورق سیاه از انواع مهم پروفیلهای ساختمانی است. این قطعه جز پروفیلهای بسته و از روش نورد سرد و گرم است. از ویژگیهای بارز پروفیل گالوانیزه، میتوان به خاصیت ضدزنگ و ضدخوردگی آن اشاره کرد. به علت پوشش روی، مقاومت آن در برابر فرسودگی، برای درب و پنجره ساختمانها بالا است.
ورق و لولههای فولادی
ورقهای فولادی ساده و آجدار هستند. از این ورقها برای پوشش، اتصالات و ساختن سایر قطعات استفاده میشود. لولههای فولادی به علت مقاومت، استحکام و ضدخوردگی از پروفیلهای ساختمانی پراستفاده هستند.
پرکاربردترین پروفیلها در ساختمانسازی
در این بخش پرکاربردترین پروفیلهای ساختمانی را بررسی میکنیم؛ مانند: تسمه (PL)، آبرو، نبشی، پروفیل I، ناودانی، چهارپهلو، سپری و میلگرد.
تسمه
پروفیل تسمه به دو روش نوردی یا ماشینکاری تولید میشود. تسمه بهخاطر کیفیت بالا، مقاومت، ظاهر یکدست و استحکام کششی بسیار، برای ساختمان و سازهها کاربردی است. همچنین کاربرد آن پرکردن فضاهای خالی در درب و پنجره و وصلهکردن در داخل تیرآهن است.
آبرو
پروفیل آبرو در برابر رطوبت و خوردگی مقاوم است. از انواع پروفیل آبرو، میتوان به لندنی و جعبه اشاره کرد. به دلیل ویژگی ضدزنگ بودن، از پروفیل آبرو برای انتقال آب باران و برف در سازههای ساختمانی، سقف و مناطق مرطوب، استفاده میشود. از موارد دیگر استفاده از آبرو میتوان به اتصال ساندویچ پانلهای سقفی، ساختمانهای مرغداری و گلخانه، سقفهای غیر شیروانی و پارکینگ اشاره کرد.
نبشی
پروفیل نبشی یکی از معروفترین پروفیلهای ساختمانی است. پروفیل نبشی شامل دو نوع بال مساوی یا بال نامساوی است. آن را با نماد L نشان میدهند و با روش نورد سرد تولید میشود. از نبشی برای متصلکردن صفحات در فونداسیون، تیرآهن و ستون استفاده میشود.
پروفیل I
پروفیل I به سه نوع متفاوت از سطح فولادی شناخته میشوند؛ آنها دارای وزن سبک، متوسط و سنگین هستند.
- تیرآهن IPE: برای اتصالات پیچشی و پرچی کاربرد دارد.
- تیرآهن IPB: جهت استحکام ستون و سازهها مناسباند؛ زیرا اندازه بالها بیشتر است.
- تیرآهن INP: از لحاظ مقاومت شبیه به IPB است؛ با این تفاوت که بالهای آن شیبدار است.
ناودانی
پروفیل ناودانی جز پروفیلهای باز است و بهصورت پرسی یا نورد شده تولید میشوند. ناودانی دارای یک سطح افقی و دو بال عمودی به شکل U است؛ اما بر حسب کاربرد به دو نوع U و C تقسیم میگردد. آنها به صورت ساده یا مشبک هستند. از این پروفیل برای تجهیزات ساختمانی، چارچوب و ترمیم بناهای معماری استفاده میشود.
میلگرد
میلگرد پروفیل فولادی توپر با سطح مقطع دایروی است. میلگردها به شکل آجدار و بدون آج هستند. حجم و تعداد میلگرد در ساختمانسازی بالاست. میلگردها در بتن قرار میگیرند و در مقاومت کششی اثرگذار هستند.
چهارپهلو
چهارپهلو، نوعی پروفیل ساختمانی توپر به حالت مربع یا مستطیل است. دارای ابعاد مختلفی است و اغلب ۶ متری است. تفاوت آن با میلگرد سطح مقطع آن است. از پروفیل چهارپهلو برای اتصالات، بست، شفت، تزیین، قاب، درب و پنجره به کار گرفته میشود.
سپری
پروفیل سپری به T معروف است، در سپریِ نوع استاندارد، دو ورق عمودند که در برابر تنشهای برشی و خمشی مقاومت خوبی دارند. آنها به روش نورد سرد یا گرم تولید میشوند. پروفیل سپری به سه صورت متساویالاضلاع، اضلاع نابرابر و با ارتفاع زیاد موجود هستند. از آنها میتوان برای کنافبندی، نماکاری، سقفهای شیشهای، درب، پنجره و مهار در ساختمانها استفاده کرد.
آیا همه پروفیلها برای ساختمان مناسباند؟
خیر. پروفیلها یا ساختمانی هستند یا صنعتی. همانطور که بررسی کردیم، مدل ساختمانی در سازهها و ساختمانها استفاده میشود. درحالیکه پروفیل صنعتی در حوزه صنعت، مانند خودروسازی، کشتیسازی و ریلسازی به کار گرفته میشود. فرضاً پروفیلهای سبک یا مبلی در ساختمان بیاستفاده هستند و جایگزینهای بهتری اعم از میلگرد، نبشی، گالوانیزه و تسمه وجود دارد.
حرف آخر
در این مطلب به انواع پروفیل ساختمانی و کاربردهای اساسی آنها پرداختیم. پروفیلها از نظر ظاهری، قوطی و HSS هستند؛ پروفیل z جز پروفیلهایی با شکل خاص و کاربردی است. پروفیلها از لحاظ جنس، به صورت استیل، آلومینیومی، کامپوزیتی، گالوانیزه و فولادی هستند. سه روش تولید نورد گرم، نورد سرد و مرکب وجود دارد؛ همچنین انواع متعدد پروفیلهای کاربردی ساختمانی معرفی شدند. اگر تجربه خرید پروفیلهای ساختمانی را دارید، آن را با ما به اشترک بگذارید.