ورقهای فلزی یکی از پرکاربردترین مواد در صنعت و ساختمانسازی هستند که بسته به نوع و ویژگیهایشان، کاربردهای متنوعی دارند. یکی از مهمترین انواع ورقهای فلزی، ورقهای سرد است که به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود، مورد توجه بسیاری از صنایع قرار گرفتهاند. فرآیند تولید ورقهای سرد از طریق نورد سرد صورت میگیرد که باعث ایجاد ویژگیهایی مانند استحکام بالا، دقت ابعادی بیشتر و سطحی صافتر در مقایسه با ورقهای گرم میشود.
ورقهای سرد به دلیل داشتن این ویژگیها، در ساخت قطعات دقیق صنعتی، لوازم خانگی، صنایع خودروسازی و بسیاری از کاربردهای دیگر به کار میروند. این مقاله به بررسی انواع مختلف ورقهای سرد، ویژگیها، مزایا و معایب هر نوع و کاربردهای متنوع آنها میپردازد تا شما را در انتخاب مناسبترین نوع ورق سرد برای نیازهای خود راهنمایی کند.
ورق سرد چیست؟
ورق سرد به ورقی گفته میشود که طی فرآیند نورد سرد تولید میشود. در این فرآیند، فلز در دمایی کمتر از دمای تبلور مجدد، تحت فشار قرار میگیرد و به ضخامتهای مختلفی تبدیل میشود. این نوع ورقها دارای سطح صاف و براقی هستند و از استحکام و دقت بالایی برخوردارند.
ورقهای سرد در مقایسه با ورقهای گرم، از کیفیت سطح بالاتری برخوردارند و به همین دلیل در کاربردهایی که نیاز به دقت ابعادی و کیفیت سطح بالا دارند، مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین، این ورقها به دلیل فرآیند تولید خاص خود، دارای خواص مکانیکی و فیزیکی بهتری هستند که آنها را برای استفاده در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، لوازم خانگی و تجهیزات صنعتی مناسب میسازد.
ورقهای سرد همچنین میتوانند به راحتی شکلدهی و خم شوند که این ویژگیها آنها را برای کاربردهایی که نیاز به فرمدهی پیچیده دارند، ایدهآل میکند. در نتیجه، این ورقها یکی از مواد پرکاربرد در صنعت هستند و با توجه به ویژگیهای منحصر به فرد خود، همواره مورد توجه قرار میگیرند.
| مشخصات فنی | مقدار |
| ضخامت (میلیمتر) | 0.3 تا 3.0 |
| عرض (میلیمتر) | 600 تا 2000 |
| طول (میلیمتر) | 1000 تا 6000 |
| وزن (کیلوگرم بر متر مربع) | وابسته به ضخامت و ابعاد ورق |
جدول مشخصات فنی ورق سرد
مزایای استفاده از ورق سرد
استفاده ورق سرد دارای مزایای متعددی است که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.
استحکام بالا: ورقهای سرد به دلیل فرآیند تولید خاص خود، از استحکام بالایی برخوردارند. این ویژگی باعث میشود که این ورقها در برابر فشار و ضربه مقاومت خوبی داشته باشند و در کاربردهای صنعتی و ساختمانی بسیار مفید باشند.
دقت ابعادی: این ورقها دارای دقت ابعادی بسیار بالایی هستند و برای کاربردهایی که نیاز به اندازهگیری دقیق دارند، مناسباند. دقت ابعادی بالای این ورقها باعث میشود که در تولید قطعات صنعتی و مکانیکی با تلرانسهای کم، کاربرد گستردهای داشته باشند.
سطح صاف و براق: به دلیل نورد سرد، سطح ورقها صاف و براق است که برای مصارف ظاهری مناسب است. این ویژگی باعث میشود که ورقهای سرد در تولید قطعاتی که نیاز به زیبایی ظاهری دارند، مانند لوازم خانگی و قطعات دکوراتیو، مورد استفاده قرار گیرند.
مقاومت در برابر خوردگی: برخی از انواع ورقهای سرد با پوششهای محافظ مانند روی، گالوانیزه میشوند که این امر باعث افزایش مقاومت آنها در برابر خوردگی و زنگزدگی میشود. این ویژگی باعث میگردد که ورقهای سرد در محیطهای با رطوبت بالا و شرایط جوی نامساعد نیز قابل استفاده باشند.
انعطافپذیری بالا: ورقهای سرد به دلیل فرآیند تولید نورد سرد، از انعطافپذیری بالایی برخوردارند. این ویژگی به خصوص در تولید قطعاتی که نیاز به تغییر شکل دارند، بسیار مهم است.
دوام و طول عمر بالا: ورقهای سرد دارای دوام و طول عمر بالایی هستند. این ویژگی باعث میشود که این ورقها در کاربردهای مختلف، از جمله ساخت سازههای مقاوم و قطعات مکانیکی، عملکرد بهتری داشته باشند و نیاز به تعویض و نگهداری کمتری داشته باشند.
کاربردهای ورق سرد
ورقهای سرد در موارد متعددی کاربرد دارند که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
صنعت خودروسازی
در صنعت خودروسازی، ورقهای سرد برای تولید قطعات بدنه خودرو مانند دربها، سقفها و قطعات داخلی خودرو استفاده میشوند. استحکام بالا و دقت ابعادی این ورقها باعث میشود که در تولید قطعات خودرویی با کیفیت بالا، کاربرد گستردهای داشته باشند. علاوه بر این، استفاده از ورقهای سرد در صنعت خودروسازی به کاهش وزن خودرو و بهبود کارایی آن کمک میکند.
صنعت ساختمانی
ورق سرد در ساخت سازههای فلزی و پوششدهی دیوارها و سقفهای ساختمانها مورد استفاده قرار میگیرد. این ورقها به دلیل استحکام و مقاومت بالا، در ساخت سازههای مقاوم در برابر زلزله و سایر نیروهای خارجی مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین، استفاده از ورقهای سرد در صنعت ساختمانی، به ایجاد سازههای زیبا و مدرن کمک میکند.
صنعت لوازم خانگی
برای ساخت بدنههای لوازم خانگی مانند یخچال، ماشین لباسشویی و اجاق گاز، از ورقهای سرد استفاده میشود. سطح صاف و براق این ورقها باعث میشود که لوازم خانگی تولید شده از آنها، ظاهری زیبا و جذاب داشته باشند. علاوه بر این، مقاومت این ورقها در برابر خوردگی و زنگزدگی، باعث افزایش عمر مفید لوازم خانگی میشود.
صنعت الکترونیک
در تولید قطعات الکترونیکی و بدنه دستگاههای الکترونیکی مانند کامپیوترها و تلفنهای همراه نیز از ورقهای سرد استفاده میشود. دقت ابعادی و کیفیت سطح بالای این ورقها باعث میشود که در تولید قطعات حساس الکترونیکی، کاربرد گستردهای داشته باشند. همچنین، استفاده از ورقهای سرد در صنعت الکترونیک، به کاهش هزینههای تولید و افزایش کیفیت محصولات نهایی کمک میکند.
صنعت بستهبندی
ورقهای سرد در تولید قوطیهای بستهبندی مواد غذایی و نوشیدنیها مورد استفاده قرار میگیرند. مقاومت در برابر خوردگی و زنگزدگی این ورقها باعث میشود که مواد غذایی و نوشیدنیها در شرایط بهداشتی مناسب نگهداری شوند. علاوه بر این، استفاده از ورقهای سرد در صنعت بستهبندی، به ایجاد بستهبندیهای مقاوم و زیبا کمک میکند.
صنعت هوافضا
در صنعت هوافضا، ورقهای سرد به دلیل وزن سبک و استحکام بالا مورد استفاده قرار میگیرند. این ورقها در تولید قطعاتی مانند بالها، بدنه و قطعات داخلی هواپیما کاربرد دارند و به کاهش وزن و افزایش کارایی هواپیما کمک میکنند. همچنین، استفاده از ورقهای سرد در صنعت هوافضا، به افزایش ایمنی و کارایی هواپیماها کمک میکند.
صنعت کشتیسازی
در صنعت کشتیسازی نیز از ورقهای سرد برای ساخت بدنه و قطعات مختلف کشتیها استفاده میشود. این ورقها به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگزدگی، عمر مفید کشتیها را افزایش میدهند و باعث بهبود عملکرد آنها در شرایط مختلف جوی و دریایی میشوند.
انواع ورق های سرد
ورق های سرد دارای انواع مختلفی هستند که در ادامه آنها بررسی مینماییم.
الف) ورقهای گالوانیزه سرد
ورق گالوانیزه سرد با پوشش روی محافظت میشوند. این پوشش از زنگزدگی و خوردگی فلز جلوگیری میکند و برای کاربردهایی که در معرض رطوبت و عوامل جوی قرار دارند، بسیار مناسب است. ورقهای گالوانیزه سرد در ساخت سقفها، دیوارها، و قطعات بیرونی ساختمانها مورد استفاده قرار میگیرند.
ب) ورقهای روغنی سرد
ورق روغنی سرد دارای سطحی صاف و براق هستند که برای کاربردهایی که نیاز به ظاهر زیبا دارند، مناسباند. این ورقها در صنایع خودروسازی و تولید لوازم خانگی کاربرد دارند. سطح براق این ورقها باعث میشود که در تولید قطعاتی که نیاز به ظاهر زیبا و جذاب دارند، مورد استفاده قرار گیرند.
ج) ورقهای رنگی سرد
ورقهای رنگی سرد با پوششهای رنگی مختلفی تولید میشوند و برای کاربردهایی که نیاز به زیبایی و مقاومت در برابر عوامل جوی دارند، مناسباند. این ورقها در ساخت سقفها و دیوارهای ساختمانها استفاده میشوند. ورقهای رنگی سرد به دلیل پوشش رنگی مقاوم، در برابر زنگزدگی و خوردگی مقاومت خوبی دارند و در شرایط جوی نامساعد قابل استفاده هستند.
د) ورقهای آلومینیومی سرد
ورقهای آلومینیومی سرد به دلیل وزن سبک و مقاومت بالا در برابر خوردگی، در صنایع هوافضا، خودروسازی و بستهبندی مورد استفاده قرار میگیرند. این ورقها به دلیل خواص مکانیکی خوب و مقاومت در برابر خوردگی، در تولید قطعات با دقت بالا و وزن سبک کاربرد گستردهای دارند.
ه) ورقهای فولادی زنگنزن سرد
ورقهای فولادی زنگنزن سرد به دلیل مقاومت بالا در برابر زنگزدگی و خوردگی، در صنایع غذایی، شیمیایی و دریایی مورد استفاده قرار میگیرند. این ورقها به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، در تولید تجهیزات و قطعاتی که در تماس با مواد شیمیایی و محیطهای خورنده قرار دارند، مورد استفاده قرار میگیرند.
و) ورقهای استیل ضد زنگ
این نوع ورقها دارای خاصیت ضد زنگ و خوردگی بالایی هستند و در محیطهای صنعتی و شیمیایی که در معرض عوامل خورنده قرار دارند، کاربرد دارند. این ورقها به دلیل استحکام بالا و مقاومت در برابر خوردگی، در تولید تجهیزات صنعتی و شیمیایی مورد استفاده قرار میگیرند.
| نوع ورق سرد | توضیحات |
| ورق سرد ST12 | ورق فولادی با قابلیت شکلپذیری خوب و استحکام متوسط |
| ورق سرد ST13 | ورق فولادی با قابلیت شکلپذیری بسیار خوب و استحکام کمتر |
| ورق سرد ST14 | ورق فولادی با قابلیت شکلپذیری عالی و استحکام بسیار کمتر |
| ورق سرد ST16 | ورق فولادی با قابلیت شکلپذیری بسیار بالا و استحکام کم |
جدول انواع ورق سرد معروف
مراحل تولید ورق سرد
مراحل تولید این ورقها عبارتند از:
نورد گرم اولیه: در این مرحله، فلز در دمای بالا نورد شده و به ضخامتهای کمتری تبدیل میشود. نورد گرم اولیه باعث تغییر شکل فلز و کاهش ضخامت اولیه آن میشود.
نورد سرد: در این مرحله، فلز در دمای پایینتر تحت فشار قرار میگیرد و به ضخامت نهایی خود میرسد. نورد سرد باعث افزایش دقت ابعادی و کیفیت سطح فلز میشود و استحکام آن را افزایش میدهد.
عملیات حرارتی: برای بهبود خواص مکانیکی و فیزیکی ورق، عملیات حرارتی انجام میشود. این عملیات باعث بهبود سختی، استحکام و مقاومت فلز در برابر خوردگی میشود.
پوششدهی: در صورت نیاز، ورقها با پوششهای مختلفی مانند روی یا رنگ پوشش داده میشوند. این پوششها باعث افزایش مقاومت فلز در برابر خوردگی و زنگزدگی میشوند.
کنترل کیفیت: در این مرحله، ورقها تحت آزمایشهای مختلفی قرار میگیرند تا کیفیت و دقت ابعادی آنها مورد بررسی قرار گیرد. این آزمایشها شامل تستهای مکانیکی، شیمیایی و فیزیکی میشوند که کیفیت نهایی ورقها را تضمین میکنند.
بستهبندی و حملونقل: بعد از اینکه ورقها مراحل تولید و کنترل کیفیت را پشت سر گذاشتند، به دقت بستهبندی میشوند تا در حین حملونقل آسیبی به آنها وارد نشود. بستهبندی مناسب و استفاده از مواد محافظتی از جمله نکاتی است که در این مرحله مورد توجه قرار میگیرد. همچنین، برنامهریزی دقیق برای حملونقل به موقع و مطمئن نیز از اهمیت بالایی برخوردار است تا ورقها به مقصد نهایی خود برسند.
| استاندارد | توضیحات |
| DIN 1623 | استاندارد آلمانی برای ورقهای فولادی نورد سرد |
| EN 10130 | استاندارد اروپایی برای ورقهای فولادی نورد سرد |
| JIS G3141 | استاندارد ژاپنی برای ورقهای فولادی نورد سرد |
| ASTM A1008 | استاندارد آمریکایی برای ورقهای فولادی نورد سرد |
جدول استانداردهای ورق سرد
چگونه ورق سرد مناسب را انتخاب کنیم؟
هنگام انتخاب ورق سرد باید به نکاتی توجه نمایید تا بتوانید مناسبترین ورق را انتخاب نمایید. برخی از این نکات عبارتند از:
نوع کاربرد: بسته به نوع کاربرد، نوع ورق سرد (گالوانیزه، روغنی، رنگی) را انتخاب کنید. برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت در برابر خوردگی دارند، ورقهای گالوانیزه مناسبتر هستند. برای کاربردهایی که نیاز به ظاهر زیبا دارند نیز، ورقهای روغنی یا رنگی مناسبتر محسوب میشوند.
ضخامت: ضخامت ورق باید متناسب با نیاز شما باشد. برای کاربردهای صنعتی و ساختمانی که نیاز به استحکام بالا دارند، ورقهای با ضخامت بیشتر مناسبتر هستند. برای کاربردهای دکوراتیو و تزئینی نیز، ورقهایی با ضخامت کمتر مناسبتر خواهند بود.
کیفیت سطح: در کاربردهایی که نیاز به ظاهر زیبا دارند، ورقهای روغنی یا رنگی مناسبتر هستند. کیفیت سطح این ورقها باعث میشود که در تولید قطعات با ظاهر زیبا و جذاب، مورد استفاده قرار گیرند.
مقاومت در برابر خوردگی: در کاربردهایی که در معرض عوامل خورنده هستند، ورقهای گالوانیزه یا استیل ضد زنگ مناسبتر هستند. این ورقها به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، در تولید تجهیزات و قطعاتی که در تماس با مواد شیمیایی و محیطهای خورنده قرار دارند، مورد استفاده قرار میگیرند.
دقت ابعادی: برای کاربردهایی که نیاز به دقت ابعادی بالا دارند، ورقهای نورد سرد مناسبتر هستند. دقت ابعادی بالای این ورقها باعث میشود که در تولید قطعات صنعتی و مکانیکی با تلرانسهای کم، کاربرد گستردهای داشته باشند.
هزینه: هزینه ورقهای مختلف متفاوت است و باید با توجه به بودجه خود، نوع مناسبی را انتخاب کنید. برای کاربردهایی که نیاز به هزینه کمتر دارند، ورقهای روغنی و رنگی مناسبتر خواهند بود. برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت بالا و دقت ابعادی دارند، ورقهای گالوانیزه و استیل ضد زنگ مناسبتر هستند.
| ضخامت (میلیمتر) | عرض (میلیمتر) | طول (میلیمتر) |
| 0.3 | 600-1250 | 1000-3000 |
| 0.5 | 600-1500 | 1000-3000 |
| 0.7 | 600-1500 | 1000-3000 |
| 1.0 | 600-2000 | 1000-6000 |
| 1.2 | 600-2000 | 1000-6000 |
| 1.5 | 600-2000 | 1000-6000 |
| 2.0 | 600-2000 | 1000-6000 |
| 2.5 | 600-2000 | 1000-6000 |
| 3.0 | 600-2000 | 1000-600 |
جدول ابعاد رایج ورق سرد
نتیجهگیری مطالب و کلام پایانی
ورقهای سرد به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود، در بسیاری از صنایع و کاربردها مورد استفاده قرار میگیرند. انتخاب نوع مناسب ورق سرد بسته به نیاز و کاربرد مورد نظر، میتواند تاثیر زیادی در کیفیت و کارایی محصول نهایی داشته باشد. با توجه به ویژگیهای مختلف این ورقها، میتوان بهترین گزینه را برای هر کاربردی انتخاب کرد. در این راستا برای انتخاب ورق سرد مناسب و بهرهگیری از مناسبترین قیمت، میتوانید با کارشناسان ما در آهنچی در ارتباط باشید.
